Współczynnik odpadnięcia

Każdemu z nas wcześniej czy później zdarzy się zaliczyć pierwszy lot. Najpierw najprawdopodobniej będą to loty ćwiczeniowe, następnie, przy nabraniu większej wprawy i doświadczenia mogą przydarzać się pierwsze loty niekontrolowane. Lot jest zatem nieodłącznym elementem wspinaczki z liną.Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek nad tym jakie siły działają na ciebie podczas odpadnięcia od ściany? Poniżej znajdziesz podstawowe informacje odnośnie tzw. współczynnika odpadnięcia.

Współczynnik odpadnięcia określa się jako stosunek długości lotu wspinacza do długości działające liny biorącej udział w jego wyhamowaniu, czyli po prostu odcinka liny od asekurującego do wspinającego się. Określa się go zatem następującym wzorem:

WO = h/L

gdzie:

WO - współczynnik odpadnięcia;

h - długość lotu;

L - długość liny biorącej udział w hamowaniu lotu

Źródło: wikipedia.org

Wartość współczynnika odpadnięcia przekłada się bezpośrednio na wielkość siły działającej na wspinacza, którego lot jest hamowany przez układ asekuracyjny - im większy współczynnik odpadnięcia, tym siła ta jest większa. Przykładowo, jeśli wspinacz znajduje się na wysokości 20 m od asekurującego, a ostatni założony przez niego przelot znajduje się na wysokości 18 m, to wówczas współczynnik odpadnięcia wyniesie 0,2. Wspinacz przeleci bowiem 4 metry, a długość hamującej liny będzie wynosić 20 m, czyli 4/20 = 0,2.

Najwyższa wartość współczynnika odpadnięcia wynosi 2. Sytuacja taka może mieć miejsce, wówczas, gdy wychodzimy nad stanowisko asekuracyjne x metrów i przed założeniem jakiegokolwiek przelotu odpadamy od ściany.

Ciekawe porównanie dwóch różnych sytuacji podczas odpadnięcia, w których długość lotu wspinacza jest jednakowa przedstawia poniższy film.

Teoretyczny i rzeczywisty współczynnik odpadnięcia

Teoretyczny współczynnik odpadnięcia nie bierze pod uwagę sił tarcia liny o skałę i założone przeloty. Im większe tarcie w obu tych przypadkach, tym mniejsza jest absorpcja energii wyzwalanej podczas odpadnięcia przez linę. Rzeczywisty współczynnik odpadnięcia wyraża się wzorem:

RWO = h/SL

gdzie:

RWO - rzeczywisty współczynnik odpadnięcia

h - długość lotu

RL - skuteczna długość liny (część liny pochłaniająca energię odpadnięcia)

Wspinając się zatem (szczególnie na drogach górskich), należy pamiętać, aby poprawnie używać lin podwójnych, które pozwalają na ograniczenie powstawania ostrych przegięć na linie i tym samym potencjalnie podwyższają wartość rzeczywistego współczynnika odpadnięcia.